Pülmoner embolizm ve enfarktüs

Pülmoner enfarktüs nedir ?
Akciğerin bir bölümüne gelen kan akımının tıkanması sonucu ak­ciğer dokularının bir kısmının harap olmasıdır.

Pülmoner enfarktüs neden ileri gelir ?
Genellikle bunun sebebi akciğerdeki bir kan damarına vücudun başka bir kısmından bir kan pıhtısının gelmiş olmasıdır. Kan da­marı bu pıhtı ile tıkanır ve bu tıkanıklığın ötesindeki doku hayati­yetini kaybeder.

Bu embolizmier veya kan pıhtıları genellikle neden ileri gelir ?
Ayaklarda veya «pelvis» deki derin damarlarda pıhtılaşmış olan kandan ileri gelir. Bu pıhtılar birçok hastalıkların seyri sırasında veya bir ameliyattan sonra meydana gelmiş olan bir komplikas-yondan meydana gelebilmektedir. Pıhtıdan kopan ve kan akımına karışan parçalar, embolizm olarak adlandırılır. Pülmoner emboliz-me neden olan pıhtı parçalarının yaklaşık % 50’si kalbin sağ tara­fındaki pıhtılardan meydana gelir.

Ayaklarda veya pelvis organlarındaki damarlarda meydana gelen pıhtı toplanması vakaları her zaman pülmoner enfarktüse sebep olur mu ?
Hayır. Genellikle ayaklarda veya pelvislerde meydana gelen pıh­tılar oldukları yerlerde kalırlar. Çok az vakalarda bunlar buradan koparak embolizmlere sebebiyet verirler.

Pülmoner enfarktüsün belirtileri nelerdir ?
Bunlar pıhtının büyüklüğü, tıkanan damarın büyüklüğü ve krizin başlangıcının ne kadar ânî olduğuna göre değişiklik gösterir. De­ğişik ölçüde göğüste sancı, nefes tıkanıklığı, öksürük, kanlı tükü­rük ve balgam çıkarılması ile ateş vuku bulur. Bazı vakalar ciddî bir şokla veya ölümle sonuçlanabilir.

Pülmoner enfarktüs röntgen filminde görülebilir mi ?
Evet. Vakaların büyük bir çoğunluğunda «heparin» veya buna benzer pıhtı çözen ilâçların kullanılması tavsiye edilir. Bu gibi ilâçlar damardaki pıhtıları mümkün olduğu derecede ufak boylar­da kalmasını temin eder ve ayrıca bunların yayılmasını ve uzama­larını önler.

Pülmoner embolizmden iyileşme şansı oranları nedir ?
Vakaların büyük çoğunluğunda iyileşme şansı oranları yüksektir. Bundan önceki yıllarda bu hastalığa yakalananların % 85′i öldü­rücü olmayan embolizme yakalanırken, vakaların % 15′i ölümle sonuçlanmaktaydı. Kan pıhtılarını dağıtan ilâçların kullanılması­na başlandıktan sonra bu hastalıktan ölüm oranı % l’e düşmüş­tür.

Pülmoner enfarktüste yatakta istirahat etmek önemli midir ?
Çok önemlidir. Bir pıhtı bir kez meydana geldi mi, yeni pıhtıların meydana gelmesini önlemek için hasta tam bir istirahata tâbi tu­tulmalıdır. Böylece pıhtıdan parçalar kopma imkânları asgariye indirilmiş olur.